Bir çok alan kişi, içeriğini bilmediğimiz bir işe iyi mi para verelim? Siz önce tasarımın demosunu yapın hepimiz beğenir isek, sözleşme tecrübe edelim gibi bir düşünce içine girebiliyorlar. Ben şahsen süre zaman karşılaşıyorum bu tip taleplerle… Sadece başlangıçta çok haklı ve masum gibi görünen bu dilek, kendi içinde çelişkileri barındırdığı gibi, tasarım şirketinın haklarını da ihlal ediyor. Gelin size anlatayım :
1. Şunu ihmal etmeyin : Yapılacak iş size özel yapılıyor ve bir tek sizin için kullanılacak. Siz almadığınızda ise çöpe atılacak, verilen emek zayi olacak. Maalesef bir çok kişi bunun farkında değil ve bu talepte bulunuyor. Yine benim görüşüme bakılırsa, gerçekten ciddi bir alıcı, ön ödeme yapar, her ne alıyor olursa olsun… Ben şahsen evime boya yaptırıyor dahi olsam, bir ön ödeme yaparak işi başlatırım. Sonucu işin başında görmemiş olsam bile…
2. Bir fuar standı yapacaksanız, çizim halinde bir örneğini istemek mantıklı olabilir. Zira o çizim ilgili iş işin maliyetinin ve iş yükünün belkide %10’u bile değil. Sadece hadi sen bana fuar standını hele bir yap bizler beğenirsek alalım demezsiniz. Tasarım hizmetin esasen kendisi olduğuna nazaran, bizatihi hizmetin kendisini demo olarak istemek işte bu kadar mantıksız oluyor.
3. Yapılacak iş bir sayfa bile olsa, asıl olan konsept tasarımdır. Konsept tasarım kim bilir işin katma değerli yegane yeri ve iş yükünün muhtemelen %50 sini oluşturuyor. Hal böyle iken, bahsi geçen demo 1 sayfa bile olsa, iş yükü ve ayrılacak süre bu oranda olmak zorunda. Bu haliyle demonun demo olarak değerlendirlemeyeceği oldukça açık…
4. Bir çok sektör kuruluşuna bakılırsa müşterinin demo isteği emek hırsızlığı olarak düşünülmektedir. Örneğin Interact’ın tüzüğünde bu isteğe karşı ajansların kesin bir dille red cevabı vermesi isteniyor : “Sektörün temel çıktılarından önde gelen yaratıcı tasarım ve düşünceyeyi zedeleyici davranışlardan kaçınır, bu doğrultuda gelebilecek olumsuz taleplerin (örn. Kurumsal internet sayfası ve portal projeleri için ücretsiz tasarım sunumları) sektöre ve reklamverenlere verdiği zararlar konusunda hem çalışanlamış olurını bununla birlikte iş ilişkisi içerisinde bulunduğu kurumları bilgilendirirler.”
5. Bir web tasarım şirketinı seçerken, o firmanın yaptığı işler / projeler, daha sonrasında yapacakları ile ilgili düşünce verecektir. Bunun için ajansın internet sayfasındaki referanslar kısmına bakmak yeter de artar bile. Yine bu müşteriler aranıp, memnuniyet durumları sorgulanabilir. Bunun için size özel bir tasarım istemeye gerek olmadığını düşünüyorum.
6. Son olarak bir satın alma yapıyorsunuz ve her satın alma işinde olduğu gibi bir risk üstleniyorsunuz. Bir yazıcı alırken, bir araç-gereç alırken, bir hizmet alırken hep %100 menuniyetimiz konusunda bir risk taşıyoruz. Bu riski azlatmak adına, araştırıyoruz ve çeşitli alternatifleri değerlendiriyoruz. Peki bu hizmet alımında bu riski sıfırlama çabası neden? Bu risk ise eğer, bu riski üstlenmesi ihtiyaç duyulan kim?
Özetle tüm bunlara bakılmış olduğunda bizim benzer biçimde tasarım firmaları için demo talepleri, maalesef geri çevrilmesi elzem talepler oluyor. Bu tip taleplere bakış açımız ise, kötü niyet demek istemiyorum ancak en hafifçe tabiri ile “iş bilmezlik” yada “şark kurnazlığı” olarak görüyoruz… Ve bu tip talepleri kimden gelirse gelsin red ediyoruz.
Kendimize güvenmediğimizden değil, kendi işimize duyduğumuz saygıdan ötürü…
